دنیس مک اوئن نویسنده، محقق، و منتقد بهائی است که بعد از ۱۵ سال عضویت فعال در تشکیلات بهائی به دلیل مواضع انتقادی و دیدگاه‌های آزاداندیشانه‌ای که داشت، مورد سرزنش تشکیلات بهائی قرار گرفت و با توجه به عملکرد نادرست تشکیلات بهائی مجبور به استعفا و ترک بهائیت شد.
زندگی‌نامه:
دنیس مک اوئن هنرمند، محقق و پژوهشگر در علوم اسلامی، متخصص در زمینه بابیت، بهائیت و تشیع، در ژانویه ۱۹۴۹ میلادی در بلفاست مرکز ایرلند شمالی به دنیا آمد. در جوانی به ادبیات انگلیسی و تئاتر علاقه‌مند شد. به همین جهت در دانشگاه دوبلین به تحصیل زبان و ادبیات انگلیسی پرداخت. سپس در دانشگاه ادینبورگ اسکاتلند به تحصیل زبان عربی و فارسی و مطالعات اسلامی مشغول شد. پس از چهارسال تحصیل در ادینبورگ به اردن، ترکیه و ایران سفر کرد. او در ایران به تحصیلات جنبی در دانشگاه شیراز پرداخت و سرانجام دکترای خود را در سال ۱۹۷۹میلادی از دانشگاه کمبریج اخذ نمود. موضوع رساله‌ی وی «تحول از شیخیه به بابیه در ایران شیعی قرن نوزدهم میلادی» است.
دکتر اوئن دو سال برای تدریس در دانشگاه محمد پنجم به مراکش رفت و با استفاده از کمک مالی صندوق ادبی سلطنتی متعلق به دولت سعودی، از سال ۱۹۸۱ در دانشگاه نیوکاسل به تدریس عربی و مطالعات اسلامی/ بهائی پرداخت، تا آنکه سرمایه‌گذاران سعودی به بهانه‌ی تدریس موضوعات کفرآمیزی چون بابیت، بهائیت، تشیع و صوفیه اخراجش کردند.
مک اوئن قبل از ورود به دانشگاه دوبلین با بهائیت آشنا شد و برای مدت ۱۵ سال (۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ میلادی) عضو فعال جامعه بهائی بود. او در مدت کوتاهی به یک بهائی سرشناس و شخصیتی مهم و قابل وثوق در بهائیت تبدیل شد، تا جایی که بارها در کنفرانس‌های رسمی بهائی از سخنرانان مطرح و مورد احترام به حساب می‌آمد. او کتاب‌ها و مقالات زیادی در موضوع بهائیت و به دفاع از آن به رشته‌ی تحریر درآورد، اما بعدها به علت‌های مختلفی از بهائیت فاصله گرفت و به عنوان یک معترض و منتقد جدی بهائیت معروف شد.
مک اوئن در سال ۱۹۶۸ از سوی بیت‌العدل برای شرکت در کنفرانس صدمین سال انتشار «الواح بهاءالله به ملوک عرض» به حیفا دعوت شد. او در آنجا نامه‌ای خطاب به بیت‌العدل نوشت و پرسید: نمی‌دانم از چه راهی بیشتر می‌توانم به آیین بهائی خدمت کنم؟ مطالعه و تلاش علمی در حوزه‌ی آکادمیک و دانشگاهی و یا مهاجرت تبلیغی؟ آن‌ها در پاسخ به سؤال او اظهار نمودند که انجام هر دو راه و طریق ارزنده است. مک اوئن مسیر ادامه‌ی تحصیل را انتخاب کرد و اولین فرد آکادمیک و دانشگاهی بود که با بهره‌گیری از امکانات و ابزارهای پژوهشی مدرن، به مطالعه جنبش بابی و بهائی پرداخت و کتب و مقالات فراوان و ارزشمندی نوشت. مک اوئن به عنوان یک رمان‌نویس و منتقد ادبی نیز شناخته شده است. او بیش از ۲۵ رمان و داستان با دو نام مستعار دانیل ایسترمن و جاناتان ای کلیف به چاپ رسانده است که بعضی از آن‌ها از رمان‌های پرفروش بازار هستند.
مک اوئن علاوه بر تخصص آکادمیک در حوزه‌ی مطالعات اسلامی، اطلاعات زیادی درباره برخی حوزه‌های تاریخی و جامعه‌شناسی پزشکی و علوم دارویی نیز دارد. او سال‌ها عضو و حتی ریاست انجمن داروهای گیاهی را داشته و حدود ۲۰ جلد کتاب در حوزه داروهای هومیوپاتیک و حوزه‌ی سلامت منتشر کرده است. با این حال او هرگز خود را متخصص آکادمیک این رشته معرفی نکرده و بیشتر خود را یک آماتور مطلع می‌داند، اما در حوزه‌ی مطالعات بابی، بهائی و اسلامی خود را متخصص آکادمیک این رشته معرفی می‌نماید و ادعا دارد که نوع نویسندگان و مبلغان بهائی که در این حوزه‌ها قلم زده‌اند فاقد تخصص‌های دانشگاهی در این رشته هستند. مک اوئن با بررسی و دقت نظر در تاریخ بابی و بهائی، اعلام کرد رهبران بهائی به طور مرتب در حال پاکسازی متون بهائی و تغییر و تحریف تاریخ آن هستند. او بهائیت را نه تنها یک آیین الهی نمی‌داند بلکه در مدرن بودن و جهانی بودن آن نیز تردید می‌کند. وی آموزه‌های بهائی را اقتباسی از اسلام و ادیان دیگر دانسته و برخی از ان‌ها را مورد انتقاد قرار می‌دهدو او تاریخ باب را جدا و متناقض از تاریخ بهائیت دانسته و در مورد جانشینی بهاءالله و من یظهره الله بودن او تردید دارد. مک اوئن بیت‌العدل و عبدالبهاء و شوقی را مصون از خطا ندانسته و به عدم اجازه حضور زنان در رهبری بهائیت اعتراض دارد. او اموزه‌ی عدم دخالت در سیاست را با حکومت جهانی بهائی در تضاد می‌داند. مک اوئن حرکت و جنبش باب را یک حرکت سیاسی با قصد گرفتن حکومت معرفی می‌نماید و اظهارات کتب بهائی را که ادعا دارند باب به خاطر آوردن آیین جدید و مخالفت علما با او به قتل رسیده است، قبول ندارد. در آیین بهائی به بهائیان توصیه می‌شود که فقط از بیت‌العدل و تشکیلات بهائی تبعیت کنند تا در معرض طرد و اخراج از جامعه بهائی قرار نگیرند. در این نظام افراد فرهیخته و افراد آکادمیک که دیدگاه یا برداشتی متفاوت از رهبری بهائیت دارند شناسایی و در معرض اخراج قرار می‌گیرند. این قبیل رفتارها مورد انتقاد او قرار گرفته است. دنیس مک اوئن به مسئله‌ی سانسور گسترده در واقعیت‌های تاریخی در بهائیت پرداخته و تغییر تاریخ گذشته‌ی بهائی، حذف و یا ترجمه‌ی غلط قسمت‌هایی از آن را اقدامی غیرصادقانه تلقی می‌نماید.
