نویسنده: خانم کارن بک باکت
خانم کارن باکت یکی از معترضان و منتقدان بهائیت است که بعد از ۱۴ سال عضویت فعال در جامعه بهائی به دلیل مواضع انتقادی که داشت، مورد سرزنش تشکیلات بهائی قرار گرفت و مجبور به کنارهگیری شد. او معتقد است که بروکراسی و کاغذبازی در بهائیت جانشین روحانیت و معنویت شده است. او به قدرت خداگونهی تشکیلات در نزد بهائیان، معترض است. به نظر او، دیدگاه افراد تشکیلاتی قدیمی و ثابت در محافل، عملاً راه هرگونه پیشرفت را از بهائیت گرفته است. افراد تشکیلاتی، نه تنها امکان فعالیت را به دیگران نمیدهند، بلکه افراد فرهیخته و دانشمند را که دیدگاه و برداشتی متفاوت با برداشت رهبری بهائیت دارند، شناسایی و تخطئه کرده و اخراج میکنند. در این مقاله ضمن معرفی خانم باکت، به بیان دیدگاههای انتقادی ایشان در موضوعات مختلف میپردازیم.
بررسی دیدگاههای انتقادی خانم باکت:
خانم کارن باکت انتقادات زیادی را به نظامات و تشکیلات اداری بهائیت دارد که ذکر همه آنها از حوصله این مقاله خارج است، برای آشنایی خوانندگان گرامی، در زیر به اهم این نکات میپردازیم.
- سانسور و کنترل شدید امنیتی و برخورد تند تشکیلات بهائی با روشنفکران
- اعتراض به «مصون از خطا بودن» بیتالعدل
- ممنوعیت حضور زنان در بیتالعدل (بالاترین سطح رهبری بهائیت) و تضاد آن با اصل تساوی زن و مرد در بهائیت
- اعتراض به طرد و اخراج برخی از روشنفکران بهائی، با سوءاستفاده از واژه «عهد و میثاق الهی»
- بحث طرح روحی و عدم کارایی آن در اکثر جوامع بهائی، ابهام و مشکلات موجود در طرح
- انتخابات بهائی، نقاط ضعف و چالشها.
- بررسی عملکرد محفل ملی کانادا و آمریکا و وجود سابقهی فساد اخلاقی و عدم شفافیت مالی در آن
سانسور و کنترل شدید امنیتی و برخورد تند تشکیلات بهائی با روشنفکران:
در آئین بهائی افراد موظفند فقط در چهارچوب آموزههای شریعت و دستورات بیتالعدل عمل نمایند، لذا اجازه تأویل و تفسیر متون بهائی و یا اظهارنظر در مورد آنها را ندارند و باید تابع قرائتی از متون بهائی باشند که بیتالعدل، آنرا قبول داشته و تأیید مینماید. از طرف دیگر انتشار هر مطلب علمی که با قرائتهای رسمی بیتالعدل مغایرت داشته باشد یا حاوی انتقادی ولو کمرنگ به عملکرد محافل محلی و ملی باشد، قابلیت چاپ و انتشار حتی در حد محدود را ندارد. محافل ملی با راهاندازی «لجنه تصویب تألیفات» نویسندگان را موظف مینمایند تألیفات خود را قبل از انتشار، به این لجنه ارسال نمایند و در صورت تأیید کتبی این لجنه، اقدام به چاپ مطلب نمایند. جالب اینجاست که اعضای لجنه یاد شده که نوعاً در همه موضوعات علمی تخصص ندارند، کتاب را مطالعه کرده و هرکجای مطالب را که مغایر با قرائت تشکیلات و یا مغایر با دیدگاههای۵۰ سال قبل شوقی ربانی و ۱۰۰ سال پیش عبدالبهاء باشد، از کتاب حذف کرده و مابقی مطلب را اگر در تأیید دیانت بهائی باشد، اجازه چاپ میدهند و در صورت مخالفت و اعتراض نویسنده از چاپ کل کتاب جلوگیری میکنند و فرد معترض در فهرست سیاه محفل قرار میگیرد.((برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد سانسور به مقاله «سونامی سانسور در آیین بهائی» دکتر مسعود منفرد، فصلنامه بهائیشناسی سال اول شماره ۲ و ۳ ص ۱۱۱ مراجعه فرمایید))
خانم کارن در مقالهای با عنوان «سرکوب فروم تالیسمان((The talisman crackdown))» که در تاریخ ۱۵ اپریل ۲۰۰۱ در مجله Themestream منتشر شده است، به موضوع سانسور در بهائیت و برخوردهای تند مدیران وقت بهائی با روشنفکران میپردازد و از محدودیتها و کنترلهای شدید امنیتی در بهائیت، سخن به میان میآورد. ذیلاً به قسمتهایی از این مقاله اشاره میشود: «آیین بهائی اغلب به عنوان یک آیین باز و تحملکننده معرفی میشود، که به خاطر داعیه ارائه تعالیمی درباره وحدت ادیان، برابری زن و مرد و صلح جهانی، به عنوان آیینی برای نسل جدید و موحدان دهکده جهانی طبقهبندی میگردد. اما آنچه که بسیار کم درباره این آیین، (حتی در بین پیروان این آئین) دانسته شده، این است که تشکیلات بهائی همواره در طول تاریخ، هرگونه اطلاعرسانی عمومی درباره این آیین را تحت کنترل داشته و از حربه تهدید و تحریم برای ساکت کردن اعضایی که دیدگاهی غیرسنتی دارند، استفاده کرده است. هر چند نصوص بهائی مشوق تحری حقیقت و تحقیق در متون بهائی است، ولی مدیران و ادارهکنندگان محافظهکار تشکیلات، نسبت به مباحث دقیق و انتقادی روشنفکران بهایی بدبین بودند. در اواخر دهه ۷۰ میلادی، عدهای از جوانان بهائی در لسآنجلس، گروه مطالعه کوچکی را تشکیل دادند و به انتشار یک خبرنامه کوچک محلی به نام «خبرنامه کلاس مطالعه بهائی لسآنجلس((Los Angeles Baha’i Study Class Newsletter))» پرداختند. آرشیو الکترونیکی این خبرنامه در وبسایت اچ-بهایی قابل دسترسی است. این خبرنامه با پافشاری محفل ملی آمریکا و به بهانه بازرسی قبل از انتشار، خاموش شد. تلاشی دیگر برای انتشار دیدگاههای غیررسمی در مورد آیین بهائی، مجله دیالوگ((Dialogue)) بود که در دوره کوتاهی در اواسط دهه ۱۹۸۰ میلادی انتشار یافت. آرشیو الکترونیکی این مجله از سال ۱۹۸۶ تا ۱۹۸۸، از طریق وبسایت اچ-بهائی قابل دسترسی است. در کانونشن ملی سال ۱۹۸۸ بهائیان آمریکا، وقتی نمایندگان بهائیان سراسر آمریکا برای انتخاب اعضای محفل ملی سال بعد جمع شده بودند، فیروز کاظمزاده، دبیر امور خارجه بهطور خاص یک مقاله را با عنوان یک طرح معتدل، پیشنهادهایی برای احیای دوباره جامعه بهائی آمریکا، که قرار بود چاپ شود، تقبیح کرد و از دستاندرکاران مجله با عنوان «معاندین» نام برد. با این برخورد خصمانه و پس از خدشهدار شدن وجههشان در جامعه بهائیت، دبیران مجله انتشار آن را متوقف کردند. تعدادی از افرادی که در خبرنامه گروه مطالعه لسآنجلس و مجله دیالوگ مشارکت داشتند، بعداً از اعضای فعال فروم تالیسمان شدند، در دیدگاه کارن، کنترل و نظارت بر تألیفات بهائی که در زمان شوقی افندی تنها به منظور تضمین صحت مطلب و شایستگی بهائیت به هنگام عرضه آن به عموم مردم در نظر گرفته شده بود، اینک به ابزاری سیاسی تبدیل شده است و اعضای هیئت بررسی تألیفات به سانسور گسترده و تحمیل عقاید و دیدگاه خود میپردازند. این خط مشی، در حال حاضر، عمدتاً برای خاموش کردن نظرات و دیدگاههای متفاوت و جلوگیری از انتشار شفاف دیدگاههای مستقل از نگاه اکثریت، بهکار گرفته میشود و نوعی سانسور خاموش و بیسر و صداست که از چشم عموم مردم مطلع در جامعه بهائی پنهان مانده و بنابر ماهیت آن، امر بسیار خطرناکی است. خود گاردین (شوقی افندی) کار نظارت و کنترل تألیفات را موقتی اعلام کرده بود و قرار بود وقتی که بهائیت بهتر شناخته شود، بهطور قطع و یقین این رویه متوقف گردد. در این عصر و زمان که عصر علم و تکنولوژی است و تبادل اطلاعات توسط تجهیزات به راحتی امکانپذیر است، این دیدگاه مدیران بهائی که مدعی هستند سانسور، دیانت بهائی را از سوءبرداشتهای بهائیان و غیربهائیان حفظ میکند، یک دیدگاه و نگرش پدرسالارانه است. برای جامعهای که میخواهد از ابهام و گمنامی خارج شود، بررسی و متعاقب آن سانسور، جایگاهی ندارند.
اعتراض به «مصون از خطا بودن» بیتالعدل:
در مورد عصمت و مصون از خطا بودن بیتالعدل نظرات مختلفی وجود دارد. در این مقاله در نظر است که به دیدگاههای خانم کارن باکت در موضوع عصمت بیتالعدل پرداخته شود، ولی برای اینکه خوانندگان گرامی با نظرات مختلف بهائیان، در این مورد آشنا گردند، ابتدا توضیح کوتاهی ارائه خواهد شد و سپس به نظرات خانم کارن میپردازم. اکثر قریب به اتفاق بهائیان معتقدند که بیتالعدل، رهبری جهانی بهائی در اسرائیل مصون از خطا و دارای عصمت است؛ به این معنی که اگر بیتالعدل تحت شرایط لازم تشکیل شود و اعضای آن از سوی عموم بهائیان انتخاب شده باشند، این بیتالعدل تحت حفظ و صیانت بهاءالله است. بنابراین اگر بیتالعدل به اتفاق یا اکثریت آراء تصمیمی اتخاذ نماید، آن تصمیم بدون اشتباه و مبری از هرگونه خطا و اشتباه خواهد بود.((عبدالبهاء، الواح وصایا، ص۱۲؛ محمد حسینی، قاموس کتاب اقدس، ص ۴۷۵ – ۴۷۷)) طبق این اعتقاد، اعضای بیتالعدل هر چند به تنهایی مصون از خطا نیستند و امکان تصمیمهای اشتباه دارند ولی وقتی دور هم جمع شده و در قالب هیأت بیتالعدل قرار میگیرند، تحت حفاظت و صیانت الهی قرار گرفته و در هنگام اخذ تصمیم و اظهارنظر از ناحیه روحالقدس مورد تأیید قرار میگیرند و دستورات خود را با الهام از آن صادر مینمایند. بعضی دیگر از اندیشمندان بهائی، در مورد عصمت بیتالعدل و رهبران بهائی، نظر دیگری دارند. آنها معتقدند بیتالعدل فقط در هنگام تشریع احکام مصون از خطا خواهد بود، نه در همه مواقع. بنابراین این احتمال وجود دارد که بیتالعدل در هنگام ارائه یک نظریه سیاسی یا اجتماعی یا اقتصادی به خطا رود و یا در صدور یک پیام یا اظهارنظر اشتباه کند. یکی از طرفداران نظریه فوق به نام ادو شفر((Udoshaefer)) شخصیت مهم بهائی و رئیس پیشین محفل ملی آلمان است که دوران حیات شوقی را نیز درک کرده است. وی نهتنها بیتالعدل بلکه عبدالبهاء و شوقی افندی را نیز در هنگام اظهارنظر و بیان مطالب غیرتبیینی، مصون از خطا نمیداند. او در رساله دکترای خود با عنوان «مبانی نظم اداری بهائی» که در سال ۱۹۵۷ از دانشکده حقوق دانشگاه روپرتزر کارل هایدلبرگ دریافت شده است، دربارهی چگونگی عصمت رهبران بهائی به اظهارنظر پرداخته است.((مبانی نظم جامعه بهائی نوشته ادوشفر، بهائی ورلاگ مؤسسه انتشارات بهائی شهر هوفمایم، نسخه اول))
با درنظر گرفتن بیان فوق بیتالعدل فقط در هنگام تشریع احکام جدید یا احکامی که بهاءالله صدور آنها را به بیتالعدل محول کرده است، میتواند مصون از خطا باشد. آقای شفر عصمت موهوبی را دلیل رهایی از گناه و منزه بودن و بیعیب و نقص بودن نمیداند. البته بیتالعدل اظهارات جناب شفر را اظهارنظر شخصی ایشان تلقی کرده است و آن را تأیید نمیکند. (پیام بیتالعدل ۷ اپریل ۲۰۰۸ خطاب به یاران ایران) گروه دیگری از بهائیان که به «بهائیان روشنفکر» معروف هستند، بیتالعدل را فاقد هرگونه مصونیت از خطا میدانند و به این جمله که «بیتالعدل هر چه بگوید و تصمیم بگیرد، صحیح و درست است» انتقاد جدی دارند. یکی از طرفداران این نظریه خانم باکت است که در ادامهی مقالات در همین سایت با دیدگاههای او در این زمینه آشنا خواهید شد.
کلیک کنید: قسمت اول