اجتماعیمقالات

بهائیت از دیدگاه منتقدان؛ سن مک گلن (قسمت اول)

سن مک گلن 1

Sen McGlinn

سن مک گلن یکی از منتقدان بهائیت است که بعد از ۳۱ سال عضویت فعال در جامعه‌ی بهائی، به دلیل مواضع انتقادی که داشت مورد سرزنش تشکیلات بهائی قرار گرفت و با تصمیم مرکز جهانی بهائی (بیت‌العدل) نام او از فهرست اعضای جامعه‌ی بهائی حذف شد و به نوعی از بهائیت طرد گردید. او به عنوان یک روشنفکر و یک الهی‌دان معتقد بهائی تلاش داشت به نقد، روشنگری، شفاف‌سازی، ابهام‌زدایی و تحکیم اعتقادات و آموزه‌های بهائی بپردازد و بدین وسیله بهائیان را قادر سازد که بهائیت را بهتر بشناسند و ببینند که این آئین جدید برای جهانیان چه ارمغانی آورده است و آیا قابلیت تعامل با جهان پست‌مدرن را دارد؟

زندگی‌نامه:

سن مک گلن نویسنده، هنرمند، مجسمه‌ساز، شاعر، متفکر، دانشمند و متکلم بهائی در سال ۱۹۵۶ در شهر کریس چرچ نیوزیلند متولد شد.

او در سال ۱۹۷۴ به بهائیت علاقه‌مند شده و بهائی می‌شود و سپس به عضویت جامعه بهائی در شهر کوچک ساحلی کای کورا در جنوب نیوزیلند در می‌آید. پس از آن مدتی به عنوان مهاجر به جزایر چاتام رفته و عضوی از جامعه‌ی بهائی در شهرهای مختلف نیوزیلند می‌گردد. او سپس به هلند می‌رود و مدتی نیز عضو جامعه‌ی بهائی هلند بوده است. مک گلن مدت‌ها به عنوان مساعد و نیز عضو در محافل محلی و لجنه‌های مختلف محلی و منطقه‌ای بهائی به خدمت می‌پردازد. او عضو فعال بخش تاریخ و ترجمه انجمن مطالعات بهائی (ABS ) و از مدیران سایت H-BAHAI است و در سایت گروه تالیسمان نیر به ارائه‌ی مطالب انتقادی می‌پردازد.

تحصیلات و مطالعات دانشگاهی:

مک گلن پژوهشگر در الهیات اسلامی و بهائی است، پیشینه‌ای مسیحی دارد. تحصیلات و مطالعاتش در زمینه الهیات و تاریخ کلیسا را در مدرسه الهیان ناکس و مدرسه‌ی صلیب مقدس دونه‌دین ( DUNEDIN ) نیوزیلند و مطالعات متون فارسی و اسلامی را در دانشگاه لیدن در هلند گذرانید. پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد او با موضوع «کلیسا (نهاد دینی) و حکومت در اسلام و بهائیت» به چاپ رسیده است. او هم‌اکنون در حال گذراندن دوره‌ی دکتری در موضوع «بررسی مؤسسات بهائی» است.

مک گلن نویسنده‌ای مطلع و محققی منتقد است که سعی دارد با نوشتن مقالات روشنگرانه و مقالات انتقادی، دیگران را متوجه واقعیات موجود در جامعه‌ی بهائی نماید.

علت اخراج از بهائیت:

سن مک گلن از سال ۱۹۷۴ تا اواخر سال ۲۰۰۵ به مدت ۳۱ سال عضو فعال جامعه‌ی بهائی بود ولی به علت تفکرات انتقادی و دیدگاه‌های روشنگرانه‌ای که داشت، به دنبال تصمیم بیت‌العدل، در اواخر سال ۲۰۰۵ نام او از فهرست تسجیل شدگان بهائی حذف و به عنوان غیربهائی معرفی گردید. او در حال حاضر خود را بهائی می‌داند و به عنوان یک بهائی تسجیل نشده (ثبت‌نام نشده) و به دور از تشکیلات بهائی به زندگی خود ادامه می‌دهد.

در مورد دلایل اخراج سن مک گلن از بهائیت بحث‌های مختلفی عنوان شده است. برخی معتقدند نظرات انتقادی او در کتاب «دین و حکومت» دلیل اصلی این اخراج است. عده‌ای نیز فعالیت او در گروه اینترنتی تالیسمان و همراهی او با سایر منتقدان بهائی را منشأ اخراج او می‌دانند.

خانم کارن باکت منتقد و روشنفکر بهائی با استناد به نامه‌ای از سوی دارالانشاء مرکز جهانی بهائی خطاب به کلیه محافل ملی در دنیا، به علت اخراج سن مک گلن از تشکیلات بهائی به شرح ذیل اشاره می‌نماید:

« … بر طبق اصول بهائی، برداشت و تفسیر شخصی از نصوص آزاد است، ولی ارزش آن به این است که بتواند کمکی به نشر و ترویج گفتمان جامعه‌ی بهائی نماید، نه آنکه با اصرار به نظرات شخصی موجب بحث و اختلاف‌نظر بین بهائیان شود. لذا عقاید و نظرات فردی باید همیشه به طور روشن از اصل متن نصوص و تفسیر و تبین رسمی توسط مظاهر بهائی و شوقی افندی و توضیحات و روشنگری‌های بیت‌العدل «درباره‌ی مباحث و مسائلی که موجب اختلاف یا مبهم هستند و در کتاب به صراحت پیش‌بینی نگردیده» متمایز باشند … .

یکی دیگر از چالش‌ها هم این است که فرد یا گروهی ضمن برخورداری از امتیاز عضویت در جامعه‌ی بهائی، از وسایل گوناگون بهره می‌گیرد تا نظرات شخصی یا برنامه ایدئولوژیک خود را بر جامعه‌ی بهائی تحمیل کند. برای مثال اخیراً فرد بهائی خود را «عالم الهیات بهائی» خوانده و شروع به قلم فرسائی برای جامعه بهائی نموده است و هدف خود را نقد، روشنگری، شفاف‌سازی، ابهام‌زدایی و تحکیم عقاید بهائی، به منظور آنکه بهائیان درک بهتری از عقاید بهائی پیدا کنند، اعلام داشته است.

چنین ادعایی بسیار فراتر از ابراز نظرات شخصی است که برای بهائیان مجاز و آزاد اعلام شده است. این مطلب فراتر از چهارچوب عرف و عقیده بهائی است. بهاءالله با ممنوع ساختن ایجاد طبقه روحانی، در میان پیروان خود، افکار بشری را آزاد ساخته تا گروه و طبقه‌ای نتواند عقایدش را بر عموم بهائیان تحمیل نماید. در واقع او روشی را توصیه و تجویز کرده است که در آن رفتارهای دموکراتیک با کاربرد علم و دانش از طریق شور و مشورت با هم آمیخته است. بیت‌العدل رجای واثق دارد اصولی که در اینجا بیان شد، احباء (بهائیان) را قادر می‌سازد از کمک‌های مختلف، حاصل از برداشت‌های متنوع از تعالیم و افکار بهائی، برخوردار شوند، در عین حال از تلاش‌ها و اقدامات معدود کسانی که آشکار و پنهان تلاش دارند تا جامعه‌ی بهائی را از درک و فهم بنیادین بهائیت محروم سازند، برکنار بمانند.»

واقعیت این است که بیت‌العدل معتقد است که قرائت‌های مختلف در برداشت از بهائیت نمی‌تواند مورد قبول باشد و بهائیان موظف هستند فقط از قرائتی تبعیت نمایند که بیت‌العدل بیان می‌دارد.

از طرف دیگر بیت‌العدل از نظر جایگاه و موقعیت، خود را مصون از خطا و بالاتر از همه‌ی بهائیان می‌داند و هرگز قبول نمی‌کند فردی بهائی اظهار نظری در مقابل کلام بیت‌العدل داشته باشد. سن مک گلن و دیگر روشنفکران بهائی با ارائه‌ی نظریات جدید و متفاوت با دیدگاه‌های بیت‌العدل و بیان آن نظرات در جامعه‌ی بهائی، عملاً جایگاه ویژه‌ای در جامعه‌ی بهائی پیدا نموده‌اند که این مسئله خوشایند بیت‌العدل نیست.

ادامه این مقاله را در قسمت دوم مطالعه نمایید …
کلیک کنید: قسمت دوم
اطلاعات بیشتر

مقالات مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دوازده − هفت =

دکمه بازگشت به بالا